Read Next...

താഹിതിയുടെ കണ്ടെത്തൽ: പസഫിക്കിലെ പറുദീസയും ആദ്യകാല കണ്ടുമുട്ടലുകളും

ഹിമാലയത്തിൻ്റെ കിരീടം: നന്ദാദേവി കൊടുമുടിയുടെ വിസ്മയ ചരിത്രം

ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ജീവിതങ്ങളെ മാറ്റിമറിച്ച ആപ്പ്: ഇൻസ്റ്റാഗ്രാമിൻ്റെ ചരിത്രം

പക്ഷി കാഷ്ഠം, മത്സ്യം, ഉപ്പ്: ലോക ചരിത്രത്തെ മാറ്റിമറിച്ച വിചിത്രമായ യുദ്ധങ്ങളുടെ കഥ.

ചരിത്രത്തിൽ യുദ്ധങ്ങൾ പലപ്പോഴും വലിയ കാര്യങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയാണ് നടന്നിട്ടുള്ളത്: സാമ്രാജ്യത്വ വിപുലീകരണം, പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ വ്യത്യാസങ്ങൾ, അല്ലെങ്കിൽ എണ്ണയും സ്വർണ്ണവും പോലുള്ള പ്രധാന വിഭവങ്ങൾ. എന്നാൽ ചില യുദ്ധങ്ങൾ വളരെ വിചിത്രവും അപ്രതീക്ഷിതവുമായ വസ്തുക്കൾക്കുവേണ്ടി നടന്നിട്ടുണ്ട്. കേൾക്കുമ്പോൾ നിസ്സാരമെന്ന് തോന്നുന്ന ഇത്തരം വിഭവങ്ങൾ, രാജ്യങ്ങളുടെ ഭാഗധേയം നിർണ്ണയിക്കുകയും ലോക ഭൂപടം തന്നെ മാറ്റിമറിക്കുകയും ചെയ്തു. പക്ഷി കാഷ്ഠം (ഗുഹാനോ), മത്സ്യം, ഉപ്പ് തുടങ്ങിയ ‘പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾ’ എങ്ങനെയാണ് ലോകശക്തികളെ പോരാട്ടത്തിലേക്ക് നയിച്ചതെന്ന് നമുക്ക് പരിശോധിക്കാം.

ഗ്വാനോ യുദ്ധം: പക്ഷിക്കാഷ്ഠം തിരുത്തിയെഴുതിയ ചരിത്രം

ലോകത്തിലെ വിചിത്രമായ വിഭവ യുദ്ധങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനം പസഫിക് യുദ്ധമാണ് (War of the Pacific, 1879–1884). ഇത് ‘ഗ്വാനോ യുദ്ധം’ എന്നും ‘നൈട്രേറ്റ് യുദ്ധം’ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. ചിലി, പെറു, ബൊളീവിയ എന്നീ തെക്കേ അമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലായിരുന്നു ഈ യുദ്ധം.

എന്താണ് ഗുഹാനോ?

ഗ്വാനോ (Guano) എന്നത് കടൽ പക്ഷികളുടെ കാഷ്ഠം അടിഞ്ഞുകൂടി, വരണ്ട കാലാവസ്ഥയിൽ കട്ടിയായി മാറുന്ന നിക്ഷേപമാണ്. നൈട്രജൻ, ഫോസ്ഫേറ്റ്, പൊട്ടാസ്യം എന്നിവയാൽ സമ്പന്നമായ ഇത് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച പ്രകൃതിദത്ത വളങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ, യൂറോപ്പിലെ വ്യാവസായിക വിപ്ലവകാലത്ത് കൃഷിക്ക് ഉത്തേജനം നൽകാൻ ഈ വളം അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്നു. അതിനാൽ, പെറുവിന്റെയും ബൊളീവിയയുടെയും തീരദേശ ദ്വീപുകളിലെ ഗുഹാനോ നിക്ഷേപങ്ങൾ ‘വെളുത്ത സ്വർണ്ണം’ എന്നറിയപ്പെട്ടു.

സംഘർഷത്തിലേക്ക്

യുദ്ധത്തിന്റെ നേരിട്ടുള്ള കാരണം ഗ്വാനോ ആയിരുന്നില്ലെങ്കിൽ പോലും, അതിന്റെ മൂല്യമാണ് സംഘർഷത്തിന് തീ കൊളുത്തിയത്. ഗ്വാനോയുടെ നിക്ഷേപം കുറഞ്ഞപ്പോൾ, അതേ പ്രദേശത്ത് സുലഭമായ സാൾട്ട്പീറ്റർ (നൈട്രേറ്റ്) ആയിരുന്നു അടുത്ത ലക്ഷ്യം. ഇത് വെടിമരുന്നിനും വളത്തിനും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ചിലിയൻ കമ്പനികൾ ബൊളീവിയയുടെ തീരദേശ മേഖലയായ അറ്റകാമ മരുഭൂമിയിൽ (ഇന്നത്തെ ചിലി) നൈട്രേറ്റ് ഖനനം ചെയ്തിരുന്നു. 1878-ൽ ബൊളീവിയ ചിലിയൻ കമ്പനികൾക്ക് നികുതി വർദ്ധിപ്പിച്ചു. ഇത് 1874-ലെ ഉടമ്പടിക്ക് വിരുദ്ധമായിരുന്നു. ചിലി നികുതി നൽകാൻ വിസമ്മതിച്ചു, തുടർന്ന് 1879-ൽ ചിലി ബൊളീവിയൻ തുറമുഖമായ അന്റോഫാഗസ്റ്റ ആക്രമിച്ചു. പെറു ബൊളീവിയയുമായി സഖ്യത്തിലായിരുന്നതിനാൽ യുദ്ധം മൂന്ന് രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് വ്യാപിച്ചു.

ഗ്വാനോ യുദ്ധത്തിന്റെ ഫലം

ചിലി ഈ യുദ്ധത്തിൽ വിജയിക്കുകയും പെറുവിൽ നിന്നും ബൊളീവിയയിൽ നിന്നും വലിയ പ്രദേശങ്ങൾ പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ യുദ്ധത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ദുരന്തം ബൊളീവിയക്കായിരുന്നു. അവർക്ക് അവരുടെ തീരദേശ പ്രദേശങ്ങൾ പൂർണ്ണമായി നഷ്ടപ്പെട്ടു. ഇന്നും ബൊളീവിയ ഒരു കരബന്ധിത രാജ്യമായി തുടരുന്നതിന്റെ കാരണം ഈ ഗ്വാനോ യുദ്ധമാണ്. ഒരു കൂട്ടം പക്ഷിക്കാഷ്ഠം ലോക ഭൂപടം തിരുത്തിക്കുറിച്ചു!

കോഡ് യുദ്ധങ്ങൾ: മത്സ്യത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള നാവിക പോരാട്ടം

20-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ നടന്ന മറ്റൊരു വിചിത്രമായ വിഭവ യുദ്ധമാണ് കോഡ് യുദ്ധങ്ങൾ (Cod Wars). 1950-കൾ മുതൽ 1970-കൾ വരെ നാല് ഘട്ടങ്ങളിലായി ഐസ്‌ലാൻഡും യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡവും തമ്മിലായിരുന്നു ഈ പോരാട്ടം. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സാധാരണമായ ഭക്ഷണമത്സ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായ കോഡ് മത്സ്യബന്ധനത്തിന്റെ അവകാശങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയായിരുന്നു ഈ സംഘർഷം.

മത്സ്യബന്ധന മേഖലയുടെ വിപുലീകരണം

ഐസ്‌ലാൻഡിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രധാനമായും മത്സ്യബന്ധനത്തെ ആശ്രയിച്ചാണ് നിലനിന്നിരുന്നത്. എന്നാൽ ബ്രിട്ടീഷ് മത്സ്യബന്ധന കപ്പലുകൾ ഐസ്‌ലാൻഡിന്റെ തീരത്തോട് അടുത്ത് മീൻ പിടിക്കുന്നത് ഐസ്‌ലാൻഡിന്റെ മത്സ്യസമ്പത്തിന് ഭീഷണിയായി. 1950-കളുടെ അവസാനത്തോടെ, ഐസ്‌ലാൻഡ് അവരുടെ മത്സ്യബന്ധന മേഖല 4 നോട്ടിക്കൽ മൈലിൽ നിന്ന് 12 മൈലിലേക്കും പിന്നീട് 50 മൈലിലേക്കും 200 മൈലിലേക്കും വികസിപ്പിച്ചു. ഇത് അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങളെ ലംഘിക്കുന്നു എന്ന് പറഞ്ഞ് ബ്രിട്ടൺ ഇതിനെ ചോദ്യം ചെയ്തു.

പോരാട്ടത്തിന്റെ രീതി

ഈ യുദ്ധങ്ങൾ പ്രധാനമായും നാവിക ഏറ്റുമുട്ടലുകളായിരുന്നു. യുദ്ധക്കപ്പലുകൾ ഉപയോഗിച്ച് നേരിട്ടുള്ള വെടിവെപ്പിന് പകരം, ഐസ്‌ലാൻഡിന്റെ പട്രോളിംഗ് ബോട്ടുകൾ ബ്രിട്ടീഷ് കപ്പലുകളുടെ വലകൾ മുറിച്ചുമാറ്റാൻ ശ്രമിച്ചു (Ramming and Net-cutting). ഈ സംഘർഷങ്ങൾ ‘വല മുറിക്കൽ’ തന്ത്രങ്ങളിലൂടെ ലോകശ്രദ്ധ നേടി.

അവസാനമായി, ബ്രിട്ടൺ പിന്മാറാൻ നിർബന്ധിതരായി. കോഡ് യുദ്ധങ്ങൾ ഐസ്‌ലാൻഡിന്റെ വിജയത്തിൽ കലാശിച്ചു. ഇത് അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങളെ മാറ്റിമറിക്കുകയും, തീരദേശ രാജ്യങ്ങൾക്ക് അവരുടെ പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖല (Exclusive Economic Zone – EEZ) 200 നോട്ടിക്കൽ മൈൽ വരെ വികസിപ്പിക്കാൻ അനുമതി നൽകുന്ന നിയമത്തിന് വഴി തുറക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു മത്സ്യം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സമുദ്ര നിയമങ്ങളെ നിർവചിക്കുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു.

മറ്റ് വിചിത്ര യുദ്ധങ്ങൾ

ഗ്വാനോ, കോഡ് എന്നിവ കൂടാതെ, മറ്റ് വിചിത്രമായ വിഭവങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയും മനുഷ്യൻ പോരാടിയിട്ടുണ്ട്:

• ഉപ്പിനുവേണ്ടിയുള്ള പോരാട്ടങ്ങൾ: പുരാതന കാലം മുതൽ ഉപ്പ് ഒരു വിലയേറിയ വിഭവമായിരുന്നു. ചൈനയിലെ ഷാൻസി യുദ്ധങ്ങൾ ഉപ്പ് നിക്ഷേപങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ ഗാന്ധിജിയുടെ ഉപ്പ് സത്യാഗ്രഹവും ഉപ്പിന്മേലുള്ള അധികാരം സ്ഥാപിക്കുന്നതിനെതിരായ പോരാട്ടമായിരുന്നു.
• കഞ്ചാവ് യുദ്ധങ്ങൾ (Banana Wars): 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ മധ്യ അമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിൽ നടന്ന യുഎസ് സൈനിക ഇടപെടലുകൾക്ക് ഈ വിളിപ്പേര് ലഭിച്ചു. ഇത് പ്രധാനമായും അമേരിക്കൻ പഴക്കമ്പനികളുടെ (പ്രത്യേകിച്ച് യുണൈറ്റഡ് ഫ്രൂട്ട് കമ്പനി) താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് വേണ്ടിയായിരുന്നു.

ചുരുക്കത്തിൽ, യുദ്ധത്തിന്റെ കാരണം എന്തുതന്നെയായാലും, മനുഷ്യന്റെ അത്യാഗ്രഹവും വിഭവങ്ങളുടെ പരിമിതമായ ലഭ്യതയും തമ്മിലുള്ള അടിസ്ഥാനപരമായ സംഘർഷമാണ് ഈ വിചിത്ര പോരാട്ടങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ. ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ നിലനിൽപ്പിന് ഏറ്റവും നിസ്സാരമെന്ന് തോന്നുന്ന വസ്തുക്കൾ പോലും എത്രത്തോളം നിർണായകമായേക്കാം എന്ന് ഈ യുദ്ധങ്ങൾ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.

You Might Also Like...

ടെലിഗ്രാം മെസഞ്ചറിൻ്റെ ചരിത്രം: സ്വകാര്യതയും വേഗതയും തേടിയുള്ള ഒരു യാത്ര

വാട്ട്‌സ്ആപ്പിന്റെ ചരിത്രം: ലോകത്തെ മാറ്റിയെഴുതിയ സന്ദേശ സംവിധാനം

അറിയപ്പെടാത്ത ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങൾ: ഡിജിറ്റൽ ലോകത്തെ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന ശക്തികൾ